116 VRAAG: Ik denk dat het moeilijk moet zijn om mijn volgende vraag te beantwoorden. Het kan in zekere zin een dwaze zijn, maar als je denkt aan de seksuele invalshoek, wanneer mensen ongehuwd en ongebonden zijn en een gelukkige relatie zoeken, hoeveel promiscuïteit pleit je dan?

ANTWOORD: Ik ben helemaal geen voorstander van promiscuïteit. Wat bedoel je met promiscuïteit?

VRAAG: U noemt het seksinstinct natuurlijk en juist. Maar hoe ver ga je?

ANTWOORD: Het enige antwoord, mijn beste vriend, dat ik je mogelijk kan geven - en het zou van toepassing zijn op deze vraag, en trouwens ook op alle andere - is dat als mensen doen wat ze voelen in hun diepe innerlijke zelf, niet beïnvloed door het bovenliggende geweten, omdat het goed voor hen is, dan is het juist. En dit hoeft niet per se iets te maken te hebben met de gelukkige of ongelukkige afloop van de situatie.

Als ze het van ganser harte kunnen benaderen, zonder verdeeld te zijn, de volledige verantwoordelijkheid nemen voor alle gevolgen, zich volledig inzetten voor de relatie op welk niveau dan ook, als geen enkele valse moraal de problemen vervaagt en dus de echte moraliteit belemmert, dan is er geen fout. Er is misschien geen ander onderwerp waarin zoveel zelfverantwoordelijkheid wordt verschoven naar de regels, alleen maar omdat men bang is om risico's te nemen.

Deze wereld zou een heel andere plaats zijn als meer mensen alles zouden doen wat ze met hun hele hart doen, of het nu een menselijke relatie is, of het nu een boek leest of een wandeling maakt, of een gesprek voert. Deze planeet is zo'n ongelukkige plek omdat mensen verscheurd zijn; ze doen niet één ding zonder verdeeld te zijn in aandacht en motivatie.

Er is zelden een volledige toewijding bij alles wat mensen doen. Ze dienen tegelijkertijd twee, drie of tien meesters, maar niet hun eigen ware zelf. Mensen willen dat alles tot in de puntjes wordt uitgesneden, en aandringen op een garantie tegen alle fouten, wetende dat dit niet kan.

Het uitzicht vanuit het vliegtuig van waaruit ik spreek, is zo verschillend van het uwe dat de woorden vaak niet eens hetzelfde betekenen. Wanneer je je bewustzijn verhoogt, kom je tot een ander begrip van concepten, termen en waarden.

Vanuit ons standpunt kan promiscuïteit één enkele handeling zijn, met alle sancties van de menselijke samenleving, als deze handeling niet voortkomt uit een volledige toewijding. Als we dit woord überhaupt gebruiken, kan het zeker nooit van toepassing zijn op de kwantiteit, maar alleen op de geïnvesteerde kwaliteit.

Zolang de mensheid enige vraag benadert, of het nu van het type is dat u hebt gevraagd, of politiek, sociaal, religieus, of verband houdt met enige andere menselijke activiteit of houding, vanuit het oogpunt van kant-en-klare regels waarin één ding juist is en een ander is verkeerd, je leeft nog steeds onder het juk van het bovenliggende geweten dat alles zo gemakkelijk en eenvoudig zou moeten maken. Je bent nog steeds verscheurd en verlamd door de strijd tussen het primitieve kleine kind in jou en het bovenliggende geweten. Als je niet betrokken was bij deze strijd, zouden dergelijke vragen niet eens kunnen worden gesteld. Zo'n vraag is de uitdrukking van precies deze toestand die ik noemde.

Ik wil niet verkeerd worden begrepen. Ik ben zeker geen voorstander van licentie. Misschien op een andere manier, zou het werkelijke zelf strengere normen kunnen hebben dan die van het bovenliggende geweten. De normen van het echte zelf zijn vaak moeilijker te gehoorzamen omdat ze kunnen eisen dat u zich tegen de publieke opinie verzet. Maar de strengheid kan in een andere richting liggen. Het echte geweten is zeer kritisch over elke vorm van zelfbedrog. Het is onvermurwbaar tegen bedrog wanneer men het leven probeert te bedriegen, vaak met behulp van het overlappende geweten en de kant-en-klare regels als een schild tegen volledige toewijding.

Volgende les